Rękopis (numer katalogowy Rps 64/III) przechowywany w archiwum Biblioteki Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu zawiera rymowaną wersję Apokalipsy Jana, ostatniej księgi Nowego Testamentu. Została ona napisana na pergaminie w języku niemieckim przez Heinricha von Heslera (ok. 1270-1374) z Turyngii, w pierwszej połowie XIV wieku. Tekst przeplata się z komentarzami średniowiecznych teologów i własnymi wtrąceniami autora. Rękopis ma 160 stron (30 x 21,5 cm każda), które są bogato ilustrowane 35 złoconymi miniaturami. Malarz pozostaje nieznany, choć teoretycznie jest on pochodzenia czeskiego. Oprawa składa się z dwóch biurek owiniętych w tłoczoną skórę i jest przytrzymywana dwoma mosiężnymi zapięciami. W rękopisie brakuje 12 stron, które zostały wycięte lub usunięte (ślady są w tym egzemplarzu zatarte). Na wszystkich tych stronach znajdują się miniatury; jedna z nich, być może najpiękniejsza, całostronicowa miniaturka, zaczerpnięta z kopii ze Stuttgartu, prezentowana jest indywidualnie. Wraz z wizją Królestwa Bożego i mocą zła, ilustracje przedstawiają rycerzy, którzy walczą i nawracają się, działając w imieniu przyszłości Kościoła na ziemi. Pozostają one najstarszymi przykładami artystycznej prezentacji ideologii Zakonu.

Rękopis został zamówiony przez Ludera z Braunschweigu, wielkiego mistrza krzyżackiego w latach 1331-1335, a więc po raz pierwszy przechowywany w bibliotece zakonu w Malborku. Po wojnie trzynastoletniej (1454-1466) został przewieziony do biblioteki zakonu krzyżackiego w Tapiawi. W dniu 8 października 1541 r. został przewieziony i przechowywany w nowo utworzonej Bibliotece Zamkowej Albrechta Hohenzollerna w Królewcu. Pozostał tam aż do II wojny światowej. Pod koniec wojny, ze względów bezpieczeństwa, rękopis został przywieziony wraz z innymi cennymi książkami do miasta Karwina koło Pasłęka, które w 1945 r. znalazło się w granicach Polski. W 1947 r. pozostałości z kolekcji królewieckiej zostały zabrane z Pasłęka i umieszczone w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu. Oprócz wspomnianego rękopisu do dziś zachowały się dwa kolejne egzemplarze z tej serii. Starszy egzemplarz przechowywany jest w Wurttembergischen Landesbibliothek w Stuttgarcie, natomiast drugi, młodszy, przechowywany jest również w Bibliotece Uniwersyteckiej w Toruniu.

 

 

Bernardinum Ltd.Publishing House, ul. Ksiedza Biskupa Dominika 11 83-130 Pelplin Poland
Tel. +48 58 536 17 57, Fax +48 58 536 17 26, Mobile: +48 503 070 767

Polityka prywatności